Hitomi (ひとみ) to tradycyjne imię japońskie, które można zapisać również przez kanji 瞳, oznaczające źrenicę. To również imię japońskiego teleskopu kosmicznego, znanego również pod oznaczeniami Astro-H i NeXT (New X-Ray Telescope). Hitomi został zbudowany w ramach współpracy japońskiej agencji kosmicznej JAXA z międzynarodowymi partnerami, w tym z amerykańską agencją kosmiczną NASA, kanadyjską agencją kosmiczną CSA oraz Holenderskim Instytutem Badań Kosmicznych (SRON).

Do startu doszło 17 lutego 2016 r o 9⁴⁵ czasu polskiego z kosmodromu Tanegashima. Teleskop miał zostać wystrzelony kilka dni wcześniej, jednak z uwagi na złe prognozy pogody zdecydowano o zmianie okienka startowego. Operacja odbyła się pomyślnie i z pomocą rakiety H-IIA teleskop trafił na niską orbitę okołoziemską (w tej chwili okrąża naszą planetę na wysokości ok. 575 km raz na ok. 96 minut). Więcej informacji na temat startu można przeczytać w serwisie Spaceflight Now.

Na pokładzie satelity pracują urządzenia pozwalające prowadzić obserwacje zarówno wysokoenergetycznych, jak i niskoenergetycznych promieni rentgenowskich (0,3 do 600 keV). Trzeba podkreślić, że jest to obecnie jedyny satelita umożliwiający pracę w ten sposób. Prócz tego, jak z reguły bywa w przypadku kolejnych teleskopów kosmicznych, precyzja wspomnianych instrumentów ma być znacznie większa, niż pracujących na orbicie do tej pory.

Połączenie powyższych dwóch cech — szerokiego spektrum obserwacji z większą rozdzielczością — powinno umożliwić naukowcom lepsze zrozumienie wielkoskalowej struktury Wszechświata, zagadki ciemnej materii czy dysków akrecyjnych wokół czarnych dziur. Powinny też pozwolić nam choćby na lepsze zrozumienie interakcji wypływów supermasywnych czarnych dziur ze zgrubieniami centralnymi w ich macierzystych galaktykach. Osobiście już nie mogę się doczekać pierwszej porcji danych!

dr Tomasz Banyś