Nocne niebo nad Łodzią: listopad 2017

GWIAZDOZBIORY

W pierwszej połowie nocy góruje w zenicie gwiazdozbiór Kasjopei przypominający nieco spłaszczoną literę W. Układ tych gwiazd można znakomicie wykorzystać do identyfikacji trzech gwiazdozbiorów jesiennych: Andromedy, Perseusza i Pegaza. Zlokalizowane są one poniżej tego układu w kierunku południowym.

Gwiazdozbiory jesienne na łódzkim niebie

W gwiazdozbiorze Andromedy na szczególną uwagę zasługuje najdalszy obiekt pozagalaktyczny, jaki możemy dostrzec nieuzbrojonym okiem. Jest nim galaktyka oznaczona symbolem M31 (w katalogu Messiera) znajdująca się w odległości 2,5 mln lat świetlnych. Dla miłośników fotografii jest to szczególna gratka, ponieważ obiekt ten daje się bardzo łatwo sfotografować. Efekt, jaki można uzyskać za pomocą amatorskiego aparatu przedstawia zamieszczone zdjęcie:

Galaktyka M31 okiem amatorskiego aparatu

Zdjęcie Wielkiej Galaktyki w Andromedzie wykonane aparatem Nikon D5300, obiektyw f=58mm, jasność 5.6, ekspozycja 6s, ISO 12800.

Ta niepozornie wyglądająca na fotografii rozmyta mgiełka zawiera około 1 tryliona gwiazd, czyli 2,5 raza więcej iż nasza Galaktyka.

Równie efektownie prezentują się dwie gromady otwarte gwiazd znajdujące się w gwiazdozbiorze Perseusza: NGC 869 i NGC 884. W korzystnych warunkach można te obiekty dostrzec okiem nieuzbrojonym a widoczne są w postaci niewielkiego „zamglenia”. Tę podwójną gromadę w Perseuszu można również bez większych trudności utrwalić za pomocą amatorskiego aparatu fotograficznego:

Podwójna gromada Perseusza

Podwójna gromada Perseusza NGC 869 i NGC 884.
Zdjęcie wykonane aparatem Nikon D5300, teleobiektyw f= 180 mm, ISO 4000, jasność 4.5, ekspozycja 2s.

Uwaga obserwatorzy meteorów!
17 listopada przypadnie maksimum roju Leonidów. Należą one do jednych z najszybciej poruszających się meteorów (71 km/s). Z wieloletnich obserwacji wynika, że częstotliwość roju jest  nieregularna, ale można się spodziewać zaobserwowania przynajmniej kilku na godzinę.

KSIĘŻYC W LISTOPADZIE

  • 4 listopada – pełnia,
  • 10 listopada – ostatnia kwadra,
  • 18 listopada – nów,
  • 26 listopad – pierwsza kwadra.
  • 6 listopada, godzina 3:32 – koniunkcja Księżyca i Aldebarana w odległości 0o45’.
  • 21 listopada, godzina 1:26 – koniunkcja Księżyca i Saturna w odległości 2o59’.

Dla posiadaczy małych teleskopów astronomicznych oraz lornetek ciąg dalszy atrakcji z minionego miesiąca. Na tle gwiazdozbioru Barana widoczna będzie asteroida 7 Iris. Jej jasność jest zaledwie 3 razy mniejsza od najsłabszych gwiazd, jakie możemy dostrzec gołym okiem. Dlatego można ją odnaleźć nawet za pomocą zwykłej lornetki. Droga tej planetoidy wśród gwiazd  zaznaczona została na  poniższej mapce:

Droga planetoidy 7 Iris

rys. Dominic Ford, in-the-sky.org

Na koniec warto wspomnieć, że już przed północą widoczne są gwiazdozbiory nieba zimowego. Ale szczegółowy opis najciekawszych obiektów końca mijającego roku zamieścimy następnym razem.

Nocne niebo nad Łodzią w listopadzie 2017 r.

Więcej o nocnym niebie nad Łodzią mówimy na pokazach "Gwiazdozbiory jesiennego nieba":